दुर्गा पौड्याल
असार गयो साउन लाग्यो साउने सङ्क्रान्ति
चाडै पिच्छे खानेकुरा हुन्छन् बग्रेल्ती ।
साउन महिना हरियाली सबैतिर राम्रो
धुलो मैलो पखालेर बगाई लान्छ हाम्रो ।
जान्नुपर्छ हाम्ले पनि हाम्रा चाडपर्व
आफनो चाड पर्वप्रति गर्नु सब्ले गर्व ।
असार पन्ध्र दही च्युरा साउनमा खीर
आमा पकाई ख्वाउनुहुन्छ छैन कुनै पीर ।
खेतबारीमा काम गर्दा टोक्छन् साना किराले
कन्याउँदिन खुट्टा मैले घाउहुने पीरले ।
लुतो आउँछ हातखुट्टामा खेतमा काम गर्दा
सफासंग धुनुपर्छ भित्र बस्न आउँदा ।
लुतो आउन्न भनेर लुते कटेरी बनाउँछौ
धान मकै गेडागुडी त्यसमाथि चढाउँछौ ।
गाउँ घरमा छँदा भने यस्तै थियो चलन
अगेनामा दाउरा जोरी आगो लाग्थ्यो बल्न ।
मेरो लुतो लैजा भन्दै बोलाउँथ्यौ नाम
अनि गर्थ्यौ बलिरहेको अगुल्टो फाल्ने काम ।
तिउरी मेहन्दी पिसेर हातखुट्टामा लाउँथ्यौ
कर्कलाको पातले हातमा लुडी बनाउँथ्यौ ।
नाम बोलाई अगुल्टो फाली लुतोलैजा भन्थ्यौ
बिहान उठी सबैले आफ्ना हात देखाउँथ्यौ ।
शरीरको लुतो भने ओखतीले भगाउने
देशमा लागेको लुतो भने कसरी हो भगाउने ?
